Natan Tenenbaum - uzupełnienie Muzeum

[Przemek]

Wiersz Natana Tenenbauma

Jacek Malczewski —
Błędne koło
Uzupełnienie cyklu J. Kaczmarskiego — "Muzeum"

Pożytek z Ewangelii żaden
Gdy gwałt i przemoc dookoła —
Niech wrogom niesie wiersz zagładę
I gniew rozbudzi w przyjaciołach
Dziś umiar nie przystoi bardom
Gdy głucha wściekłość gardło dławi
Lecz — kogo dotknąć chcesz pogardą?
Komu wymierzysz swą nienawiść?

Orły-Piasty, dziewka-Wanda
Wódz-Naczelnik, Kordian-Cham
Wojny-klęski, zdarty sztandar
Słowa... i ty sam

Powtarza się historia stara —
To, przeciw czemu zrywasz gardziel
Na dwóch opiera się filarach;
Na nienawiści i pogardzie
Błędnym się kołem toczą dzieje
Po raz kolejny — to już który?
W świetle poranka, który dnieje
Dojrzysz, jak znowu rosną mury

Marzec-grudzień, Radom-stocznie
Strajk-Wybrzeże, "Lechu" — śpiew
...Znowu grudzień — mroźniej, mroczniej
"Wujek", ZOMO, krew...

Lecz, gdy nadejdzie dzień zapłaty
Po grudniu, gdy nastąpi styczeń
Czy będziesz sądzić — komu kraty?
Czy zdecydujesz — komu stryczek!
I, czy wytartym idąc śladem,
Pełnymi nienawiści słowy —
Ziemię, jak smoczym — zrosisz — jadem
Co krwią obrodzi w czas morowy?

...Szare domy, mokre rżyska
Dymy fabryk, skrawki pól
Wierna rzeka, zawsze bliska
Polska — wielki ból

[M.S.]

Który to rok?

[dauri]

Ja to słyszałem na początku 1983. A przy okazji: <!-- m --><a class="postlink" href="http://natan.sychut.com/">http://natan.sychut.com/</a><!-- m -->

[Zbrozło]

A podoba się Wam ten wiersz?

[MacB]

A Tobie?

[dauri]

Nie wiem, na ile to oczywiste - ale na wszelki wypadek przypomnę, że wiersz ten jest odpowiedzią na Jackową "Prośbę". Kiedy Natan występował z Jakckiem, wykonywali cykl "Modlitwa. O wschodzie słońca" / "Prośba" / "Błędne koło".

Zbrozi, a przeczytałeś cały wiersz, czy zniesmaczył Cię pierwszy wers?

[Przemek]

A swoją drogą szkoda, że nie można nigdzie w sieci znaleźć żadnych nagrań Natana Tenenbauma śpiewającego swoje piosenki :( Dwa tomiki swych wierszy udostępnił i to wszystko...

[Zbrozło]

Mnie się nie podoba. Uważam, że niektóre frazy chciał napisać tak ładnie, mądrze, poetycko, a wyszło mu dosłownie. Niektóre wersy np.

Marzec-grudzień, Radom-stocznie
Strajk-Wybrzeże, "Lechu" — śpiew
...Znowu grudzień — mroźniej, mroczniej
"Wujek", ZOMO, krew...

są w moim odczuciu po prostu nieudane.

[MacB]

A w moim odczuciu (przy okazji: mi się wiersz podoba) przytoczone wersy wcale w założeniu Poety nie miały być napisane

tak ładnie, mądrze, poetycko

a jedynie (i ten cel został osiągnięty) być zbitkiem (podobnie jak w pierwszym "refrenie") stereotypów, frazesów, słów-kluczy zakorzenionych w świadomości powszechnej, żeby nie powiedzieć: "polskich archetypów". Tylko że ja się na poezji nie znam i pewnie głupoty piszę.

[Alek]

Może tak - nie jest to zły wiersz, ale moim zdaniem łączenie go z cyklem Muzeum sprawia, że wydaje się słabszy. I ja się też na poezji nie znam, z tym że ja naprawdę :)

[dauri]

Może tak - nie jest to zły wiersz, ale moim zdaniem łączenie go z cyklem Muzeum sprawia

Bo i nie należy go łączyć z cyklem Muzeum. Podtytuł jest przewrotnyme nawiązaniem do Jacka Kaczmarskiego, do którego Natan zwraca się w swoim wierszu, a propos piosenki "Prośba", wykorzystując fakt, że Malczewski mamalował obraz o takim tytule. Jeżeli szukać w tekście tego wiersza innych odniesień do obrazu Malczewskiego, to właśnie poprzez zwrotki "Orły-Piasty...", które Zbrozło uznał za nieudane. Postaci są inne, ale mamy do czynienia z podobnym rodzajem korowodu, co na obrazie.

[Alek]

Zdaję sobie z tego sprawę, ale i tak ciężko uniknąć patrzenia przez pryzmat Muzeum, skoro autor sam się w kilku miejscach do tego bezpośrednio odniósł.
Sam wiersz jako odpowiedź na Prośbę jest dość celny, ale nie mogę oprzeć się wrażeniu, że Kaczmarskiemu inni poeci póki co są w stanie odpowiedzieć jako tako na poziomie tylko na takie, na swój sposób płytsze i prostsze, utwory.

[Torrentius]

Nie wiem, na ile to oczywiste - ale na wszelki wypadek przypomnę, że wiersz ten jest odpowiedzią na Jackową "Prośbę". Kiedy Natan występował z Jakckiem, wykonywali cykl "Modlitwa. O wschodzie słońca" / "Prośba" / "Błędne koło".

Zbrozi, a przeczytałeś cały wiersz, czy zniesmaczył Cię pierwszy wers?

Czy wiersz został umuzyczniony?

[Przemek]

Z tego co pisze dauri raczej tak :>

[dauri]

Ja go słyszałem w wersji nieumuzycznionej, a Natan z reguły umuzyczniał wiersze żartobliwe.

[Przemek]

Chyba że tak, to może ktoś potrafi rozgryźć akordy do Czapajewa? Wiem że proste, ale dla mnie to czarna magia...