Jacek Kaczmarski - Antologia

[Luter]

Niestety takie przeszkody mogą w każdej chwili się pojawić. Wystarczy, że jakiś szaleniec wykupi prawa i zablokuje wydanie na ponad 60 lat.

No to ktoś musiałby być naprawdę zdeterminowany, no i mieć kasę. Poważnie mówiąc jest to zupełnie nieprawdopodobne.

Nie ma nawet potrzeby wymyślania tak czarnego scenariusza, przecież wszyscy pamiętmy, że przez kilka ładnych lat były poważne problemy natury formalno-prawnej z wydaniem Antologii (o ile pamiętam - przez wydawnictwo Muza).

Tak, ale jak widać te problemy również zostały przezwyciężone.

[Przemek]

Dyskusję o prawach autorskich wydzieliłem do osobnego wątku: <!-- l --><a class="postlink-local" href="http://www.kaczmarski.art.pl/forum/viewtopic.php?f=12&t=8133">viewtopic.php?f=12&t=8133</a><!-- l -->

[Przemek]

A wracając do antologii, to szkoda, że nie zawarto w niej ostatniego utworu jaki pisał Jacek tuż przed śmiercią, a którego nie skończył. Chodzi mi o "Muenchausen, czyli Europa rozstrzygnięta". Fakt, że utworu tego Kaczmarski nie ukończył, ale moim zdaniem tym bardziej powinien się znaleźć w antologii jako pewne symboliczne(?) zakończenie całości. Właśnie taki nie dokończony utwór na samym końcu antologii...

[M.S.]

Popieram Przemka. Że też sam o tym nie pomyślałem...

[Luter]

O czym nie pomyślałeś, M.S.?

Przemku! Oczywiście można było zrobić różne rzeczy; pytanie tylko, czy należało to robić. Moim zdaniem nie istnieje jedyna słuszna odpowiedź na tego rodzaju pytania. Ty natomiast wychodzisz z generalnego założenia, że należy publikować co się tylko da. Stąd nie masz wątpliwości również w tym przypadku. Tłumaczenie, że Muenchausen powinien się znaleźć w antologii "jako pewne symboliczne zakończenie całości" wydaje mi nieszczere; dopasowujesz bowiem argumenty pod ww generalne założenie.

Wracając do tematu - moje zdanie jest odmienne. Nie twierdzę, że jest to zdanie jedynie słuszne. Co więcej - uważam że istnieją argumenty przemawiające za publikacją. Jednak po rozważeniu wszystkich "za" i "przeciw" uważam, że Muenchausen nie powinien znaleźć się w Antologii.
Jeśli kogoś te argumenty interesują, chętnie je wyłożę.

[M.S.]

Jeśli kogoś te argumenty interesują, chętnie je wyłożę.

Ja chętnie usłyszę.

[MacB]

Mnie interesują. Poproszę.

[Luter]

Muenchausen to ironiczny poemat o Unii Europejskiej. Jacek zaplanował pięć części i nadał im tytuły. Napisał kilka zwrotek części pierwszej i kilka zwrotek epilogu. Utwór pozostał więc w fazie bardzo wstępnej; w każdym razie nie stanowi jeszcze jakiejś całości. Jest to rodzaj ciekawostki, ale nawet nie na miarę wierszy okolicznościowych w rodzaju Wokalizy na zdarte głosy. Najważniejszą cechą tego szkicu jest symboliczny fakt, że pisany był przez Jacka na dzień przed śmiercią.

Jednym z ważnych sensów publikacji Antologii jest według mnie zebranie i przedstawienie poezji Jacka jako pewnej zwartej i logicznej całości. Każde wydanie antologii, ze względu na swoją objętość i monumentalność, jest też siłą rzeczy publikacją o charakterze pomnikowym. Bierzesz do ręki książkę i myślisz: "A więc to jest dorobek poetycki Kaczmarskiego". Taki charakter publikacji nie sprzyja moim zdaniem umieszczaniu w niej szkiców, utworów niedokończonych i zarzuconych (jak np. A przecież jestem łotrem...). No bo co w ten sposób osiągniemy? Uświadomimy czytelnikowi, że twórczość Jacka jest żywa, obszerna i urozmaicona? Przecież to i tak wiadomo. Na publikacji wersji maksimum, ze wszystkim, co się da, ucierpiałaby zwartość i treściwość księgi. Przypominam, że moim zdaniem antologia i tak jest zbyt obszerna; jeśli należałoby zmienić coś w jej zawartości, to powinno się raczej usunąć jeszcze część utworów najmniej istotnych (oczywiście wyboru wierszy do usunięcia mógłby dokonać tylko sam autor, nikt inny). Tak czy inaczej dodawanie wierszy tylko dlatego, że istnieją, jest moim zdaniem czynnością kompletnie bezsensowną i szkodliwą.

Osobną kwestią pozostaje, w którym miejscu umieścić Muenchausena. Przemek pisze, ze na końcu. To znaczy jako ostatni wiersz rozdziału Tunel? To rozwiązanie nie do przyjęcia. Kolejność wierszy zamykających Tunel Jacek ustalił bardzo precyzyjnie i było to dla niego bardzo ważne. Dodanie Muenchausena po Dance macabre byłoby jakimś surrealistycznym absurdem. Umieszczenie zaś tego szkicu na końcu, poza rozdziałem Tunel, nadałoby mu jeszcze większą rangę. Po co? Cóż miałoby to symbolizować? Przecież antologia nie jest i nie powinna być kroniką pracy twórczej JK, tylko zbiorem jego wierszy. Praca nad wierszami, zmiany strof, szkice, poprawki, utwory niedokończone itd. - to wszystko są rzeczy bardzo ciekawe i zdecydowanie warte osobnej publikacji. Nie mylmy tego jednak z antologią, czyli zwartym zbiorem poezji zebranych.

[Przemek]

Ty natomiast wychodzisz z generalnego założenia, że należy publikować co się tylko da. Stąd nie masz wątpliwości również w tym przypadku. Tłumaczenie, że Muenchausen powinien się znaleźć w antologii "jako pewne symboliczne zakończenie całości" wydaje mi nieszczere; dopasowujesz bowiem argumenty pod ww generalne założenie.

Masz rację: wydaję Ci się. Nie ma w tym co piszę ani odrobiny nieszczerości i nic nie dopasowuję! Uważam, że ten wiersz właśnie by doskonałe pasował jako zakończenie antologii. Na ostatniej stronie księgi, może jako faksymile rękopisu (o ile nie było tworzone od razu w edytorze tekstu...). A co miałoby symbolizować? W zasadzie prawie nic (dlatego dałem pytajnik w nawiasie), po prostu to była ostatnia artystyczna próba kontakty z odbiorcą, niestety niedokończona, ale chyba ważna dla autora... Moim zdaniem idealne zakończenie antologii, właśnie taki urwany utwór, który mówi nam, że autor nie zdążył powiedzieć ostatniego słowa... Właśnie to by symbolizował.

[Luter]

Moim zdaniem idealne zakończenie antologii, właśnie taki urwany utwór, który mówi nam, że autor nie zdążył powiedzieć ostatniego słowa... Właśnie to by symbolizował.

Ależ właśnie zdążył! Pożegnaniem się Jacka z odbiorcą jest Tunel. To cała rozprawa - ze starannie ułożonymi wierszami zamykającymi. Zastąpienie tego niedokończonym Muenchausenem byłoby zwyczajnie głupie.

[Przemek]

To Ty tak uważasz, ale na szczęście nie jesteś ostateczną wyrocznią. Ja uważam, że Jacek nie zdążył napisać wszystkiego i dlatego jego twórczość urywa się gwałtownie...

[Kuba Mędrzycki]

Ja uważam, że Jacek nie zdążył napisać wszystkiego i dlatego jego twórczość urywa się gwałtownie...

Ja także uważam, że Tunel był jakąś tam klamrą twórczości Jacka i jak to określił Luter, pożegnaniem się z czytelnikiem. Natomiast, to że nie zdążył napisać wszystkiego, to poniekąd oczywistość, w tym sensie, że no pewnie, że gdyby pożył dłużej, to pewnie by coś pisał. Nie wiedział przecież, że umrze 10 kwietnia, aczkolwiek z pewnością przeczuwał, że ten dzień zbliża się niechybnie i dlatego taki, a nie inny był zamysł Tunelu. A to, że oprócz tego coś tam sobie jeszcze pisał, szkicował? Zrozumiałe, że jakieś pomysły miał w głowie, a że ich nie skończył, to już inna sprawa.
Oczywiście przecież, swojego zdania Ci mieć nikt nie broni.

[Luter]

Przemku, oczywiście że nie jestem ostateczną wyrocznią. To oczywista oczywistość. Za to dla mnie Ty jesteś doskonałym przykładem smutnej prawdy, że każdy pogląd jest reprezentowany.

Pozdrawiam,
KN.

[Przemek]

Przemku, oczywiście że nie jestem ostateczną wyrocznią. To oczywista oczywistość. Za to dla mnie Ty jesteś doskonałym przykładem smutnej prawdy, że każdy pogląd jest reprezentowany.

Taaa, smutna prawda, ale oczywiście wyrocznią nie jesteś...

[Luter]

Taaa, smutna prawda, ale oczywiście wyrocznią nie jesteś...

I nie mam nawet takich ambicji, przyjacielu!

Pozdrawiam,
KN.

[M.S.]

Przyjmuję argumenty Lutra, niemniej tak jak Przemek jestem zdania, że warto byłoby opublikować Munchausena, choćby w formie dodatku do właściwej treści. Zwyczajnie ciekawy jestem tego poematu. Można go gdzieś w necie przeczytać?

[żbik]

Można go gdzieś w necie przeczytać?

<!-- m --><a class="postlink" href="http://www.rp.pl/artykul/288703.html">http://www.rp.pl/artykul/288703.html</a><!-- m -->

[M.S.]

Dzięki!