02-17-2005, 01:11 PM
Misieku, Miśku, Misiek-stu (nie wiem jak odmienić) moim zdaniem Przemek ma jednak rację. Rytm to jest, powiedzmy, melodia wiersza, czyli uchwytna powtarzalność akcentów i ilości sylab. U Ciebie tej powtarzalności nie wychwytuje się. Być może czytając sam dopasowujesz rytm do jakiejś wewnętrznej melodii, którą w sobie przydzieliłeś temu tekstowi, i stąd zgadza Ci się, natomiast nie zgodzi się komuś, kto tej melodii nie zna, tylko czyta wprost. To jest najczęstszy przypadek obiektywnej nierytmiczności wiersza, który autorowi subiektywnie zdaje się rytmiczny. Wtedy najlepiej odłożyć tekst i za trzy miesiące, pół roku, kiedy już ta melodia wyleci z głowy, przeczytać sobie na świeżo. Sam zobaczysz nierytmiczność.
Oczywiście kiedy wiersz nie jest przeznaczony do śpiewania – wymagania rytmiczne są inne, ale Twój sprawia wrażenie zamierzonej śpiewności. (Notabene JK nie był takim rygorystą, on też ma wiersze, a przynajmniej fragmenty wierszy, które „rytmicznieją” dopiero z muzyką.)
Natomiast Przemek nie ma racji, moim zdaniem, żeby wstawić „mętne” zamiast „niepiękne”. Rym może byłby lepszy, ale znaczenie inne. W ogóle dobrze jest mieć pod ręką słownik wyrazów bliskoznacznych i próbować, bo wszystko da się zapisać na dziesiątki mniej lub bardziej zgrabnych sposobów.
Tenże fragment
wie o tym dobrze - i niechętnie
odsłania obcym zakamarki niepiękne.
Można zapisać
...i niechętnie
odsłania obcym zakamarki smętne.
Co już jest bliżej niepięknych, ale jest strasznie banalne.
Można znaleźć zamiennik użytego wyrazu: niepiękne - brzydkie:
...i bez ochoty
odsłania obcym zakątki brzydoty.
Co jest zapisane inaczej, ale znaczy to samo. Zamiast zakątków można wstawić rewiry, twarze, zakamarki – co pozwala dopasować potrzebną liczbę sylab, choć nie wszystkie te wyrazy są jednakowo dobre i trafne. Ale jest jeszcze mnóstwo pasujących, których nie użyłem, bo mi do głowy nie wpadły.
Można przestawić szyk wyrazów np.
Wie o tym dobrze – i nie zamierza
Z brzydoty się przed obcym zwierzać.
Można powiedzieć to samo przy pomocy zupełnie innej metafory:
Wie o tym – więc nie myśli wcale
Obcym się chwalić brakiem zalet.
Itd., itd., trzeba się nakombinować. Mówię to przykładowo przy tym wierszu, ale mógłbym powiedzieć przy innych z Hyde Parku. Wystarczy tylko pamiętać, że każdy wyraz ma wiele bliższych i dalszych odpowiedników z inną ilością sylab i z czym innym się rymujących, i przy odrobinie pracy można osiągnąć każdy potrzebny rytm – przy którym nikomu nie będzie się wydawało, że go nie ma, niezależnie od sposobu czytania.
Co starałem się udowodnić na przykładach.
To oczywiście tylko techniczne uwagi, jedyne możliwe, bo o czym pisać i po co – to każdy autor sam najlepiej wie i co do treści nikt mu nie jest w stanie niczego doradzić.
A na zupełnym marginesie dodam, że czasem naturalnie autor ma kłopoty i ze znalezieniem tematu. (Nie mówię akurat o erotyku urbanistycznym, bo tu autor wiedział, o czym chce pisać, a nawet znalazł iście barokowy koncept dla swojej myśli.) Jeśli się nie wie, trzeba spokojnie żyć dalej i zbierać doświadczenia. Czyli myśleć żyjąc. Jeśli ma się zostać poetą, to się nim zostanie.
Kiedyś Tuwim zwierzał się komuś po pijaku: „Proszę pana, ja bym mógł pisać jak Mickiewicz, jak Puszkin, jak Byron, tylko że ja nie mam nic do powiedzenia!” No i jak widać nawet na braku tematu kilkaset wierszy uzbierał. Ćwiczył sprawność, a okazało się, że w tym jest sporo treści.
PS. Nie znam Tańcz (Parlando), ale gatunkowo parlando to jest mówienie do wtóru muzyki, czyli bez dbałości o rytm. Z jakimś własnym dowolnym rytmem. Ale nie wiem, czy w tym konkretnym przypadku o to chodzi.
Oczywiście kiedy wiersz nie jest przeznaczony do śpiewania – wymagania rytmiczne są inne, ale Twój sprawia wrażenie zamierzonej śpiewności. (Notabene JK nie był takim rygorystą, on też ma wiersze, a przynajmniej fragmenty wierszy, które „rytmicznieją” dopiero z muzyką.)
Natomiast Przemek nie ma racji, moim zdaniem, żeby wstawić „mętne” zamiast „niepiękne”. Rym może byłby lepszy, ale znaczenie inne. W ogóle dobrze jest mieć pod ręką słownik wyrazów bliskoznacznych i próbować, bo wszystko da się zapisać na dziesiątki mniej lub bardziej zgrabnych sposobów.
Tenże fragment
wie o tym dobrze - i niechętnie
odsłania obcym zakamarki niepiękne.
Można zapisać
...i niechętnie
odsłania obcym zakamarki smętne.
Co już jest bliżej niepięknych, ale jest strasznie banalne.
Można znaleźć zamiennik użytego wyrazu: niepiękne - brzydkie:
...i bez ochoty
odsłania obcym zakątki brzydoty.
Co jest zapisane inaczej, ale znaczy to samo. Zamiast zakątków można wstawić rewiry, twarze, zakamarki – co pozwala dopasować potrzebną liczbę sylab, choć nie wszystkie te wyrazy są jednakowo dobre i trafne. Ale jest jeszcze mnóstwo pasujących, których nie użyłem, bo mi do głowy nie wpadły.
Można przestawić szyk wyrazów np.
Wie o tym dobrze – i nie zamierza
Z brzydoty się przed obcym zwierzać.
Można powiedzieć to samo przy pomocy zupełnie innej metafory:
Wie o tym – więc nie myśli wcale
Obcym się chwalić brakiem zalet.
Itd., itd., trzeba się nakombinować. Mówię to przykładowo przy tym wierszu, ale mógłbym powiedzieć przy innych z Hyde Parku. Wystarczy tylko pamiętać, że każdy wyraz ma wiele bliższych i dalszych odpowiedników z inną ilością sylab i z czym innym się rymujących, i przy odrobinie pracy można osiągnąć każdy potrzebny rytm – przy którym nikomu nie będzie się wydawało, że go nie ma, niezależnie od sposobu czytania.
Co starałem się udowodnić na przykładach.
To oczywiście tylko techniczne uwagi, jedyne możliwe, bo o czym pisać i po co – to każdy autor sam najlepiej wie i co do treści nikt mu nie jest w stanie niczego doradzić.
A na zupełnym marginesie dodam, że czasem naturalnie autor ma kłopoty i ze znalezieniem tematu. (Nie mówię akurat o erotyku urbanistycznym, bo tu autor wiedział, o czym chce pisać, a nawet znalazł iście barokowy koncept dla swojej myśli.) Jeśli się nie wie, trzeba spokojnie żyć dalej i zbierać doświadczenia. Czyli myśleć żyjąc. Jeśli ma się zostać poetą, to się nim zostanie.
Kiedyś Tuwim zwierzał się komuś po pijaku: „Proszę pana, ja bym mógł pisać jak Mickiewicz, jak Puszkin, jak Byron, tylko że ja nie mam nic do powiedzenia!” No i jak widać nawet na braku tematu kilkaset wierszy uzbierał. Ćwiczył sprawność, a okazało się, że w tym jest sporo treści.
PS. Nie znam Tańcz (Parlando), ale gatunkowo parlando to jest mówienie do wtóru muzyki, czyli bez dbałości o rytm. Z jakimś własnym dowolnym rytmem. Ale nie wiem, czy w tym konkretnym przypadku o to chodzi.