Forum o Jacku Kaczmarskim

Kierowany wielką sympatią do poezji śpiewanej postanowiłem poprosić moją nauczycielkę od języka polskiego o uwzględnienie tematu związanego z twórczością Jacka Kaczmarskiego, co w konsekwencji objawiło się koniecznością stworzenia pracy maturalnej z przewodnim pytaniem "Na czym polega oryginalność twórczości Jacka Kaczmarskiego w polskiej kulturze współczesnej ? Zanalizuj wybrane utwory." . W związku z tym prosiłbym o opinie (i ewentualne porady) dotyczące widzianej przeze mnie wizji opracowania:

1. Charakteryzacja twórczości
- krótki życiorys Jacka z wyszczególnionymi elementami, które wpłynęły na jego twórczość (na swój sposób opaczne odczytanie przez słuchaczy symboliki "Murów", sympatyzowanie z "Solidarnością", emigracja, pobyt za granicą po 1989 roku).

2. Gatunek, język i temat.
- Opis gatunku poezji śpiewanej
- Odwołanie się do twórczości J.K. (zwrócenie uwagi na przesłania i charakter jego utworów): oryginalność polegająca na zawarciu w utworach charakteru publicystycznego („Zbroja”, „Amanci Panny S”), autobiograficznego („Testament 95”, „Autoportret z psem”, „Przypowieść na własne 44 urodziny”) i historycznego („Czołg”, „Epitafium dla Wysockiego”)

3. Ankieta, której jeszcze sprecyzowanej nie posiadam . Polegać będzie na podstawowym zagadnieniu postrzeganiu Jacka Kaczmarskiego jako osoby wpływającej na naszą rzeczywistość.

4. Opinie krytyków i mediów (ogromny materiał źródłowy zawarty na stronie niezwykle ułatwi mi w tym punkcie sprawę, za co składam ogromny ukłon wszyscy, którzy się przyczynili do umieszczania artykułów).

Moje podstawowe pytanie (objawiające się zachęceniem do dyskusji) brzmi jednak jak wy sądzicie, na czym polega oryginalność Jacka Kaczmarskiego w polskiej kulturze współczesnej ?

Gadzik napisał(a):Moje podstawowe pytanie (objawiające się zachęceniem do dyskusji) brzmi jednak jak wy sądzicie, na czym polega oryginalność Jacka Kaczmarskiego w polskiej kulturze współczesnej ?

Wątki związane z pytaniem jakie stawiasz, znajdziesz w wielu dyskusjach na tym forum. Poza tym, polecam lekturę wielu interesujących artykułów o Jacku i Jego twórczości, które znajdziesz na stronie o JK. Jest tego naprawdę sporo i jeśli łudzisz się, że ktoś tu będzie pisał za Ciebie pracę maturalną, to przykro mi kolego, ale muszę Cię rozczarować. Podobne tematy zakłada tu mnóstwo uczniów. Oczywiście, im bliżej matury, tym tego się robi więcej.

Gadzik napisał(a):historycznego („Czołg”, „Epitafium dla Wysockiego”)

Jakoś mnie zawsze zastanawia dlaczego ta historia w piosenkach JK kojarzy się przeważnie z historią najnowszą... Może sięgnąć dalej jednocześnie udowadniając, że z różnych okresów historycznych czerpał? Co może tylko wyjść na plus merytoryce i stopniu zainteresowania słuchaczy...

Gadzik napisał(a):postrzeganiu Jacka Kaczmarskiego jako osoby wpływającej na naszą rzeczywistość

Tutaj to bym poprosił o rozwinięcie. Jak Twoim zdaniem JK wpłynął na naszą rzeczywistość?

Gadzik napisał(a):na czym polega oryginalność Jacka Kaczmarskiego w polskiej kulturze współczesnej

No tutaj, to już tylko K. Gajda ze swoim doktoratem

Ja bym jeszcze zwróciła uwagę na malarstwo i literaturę, które zainspirowały JK.

Kuba Mędrzycki napisał(a):Jest tego naprawdę sporo i jeśli łudzisz się, że ktoś tu będzie pisał za Ciebie pracę maturalną, to przykro mi kolego, ale muszę Cię rozczarować.

W tym wypadku będę musiał ja rozczarować Pana, gdyż przypuszczenie jest całkowicie nietrafne . Bynajmniej nie oczekuję od nikogo odwalania "brudnej roboty", tylko co najwyżej proszę o uwagi bardziej doświadczonych fanów J.K.

pkosela napisał(a):Jakoś mnie zawsze zastanawia dlaczego ta historia w piosenkach JK kojarzy się przeważnie z historią najnowszą... Może sięgnąć dalej jednocześnie udowadniając, że z różnych okresów historycznych czerpał? Co może tylko wyjść na plus merytoryce i stopniu zainteresowania słuchaczy...

Oczywiście bardzo dobra myśl. Nie zaszkodzi wszak sięgnąć do "Starości Owidiusza", "Kmicica" (związek z literaturą) oraz chociażby "Rejtana..." (co przy okazji będzie nawiązaniem do inspiracji Jacka malarstwem).

pkosela napisał(a):Tutaj to bym poprosił o rozwinięcie. Jak Twoim zdaniem JK wpłynął na naszą rzeczywistość?

Zdecydowanie podstawą kwestią jest według mnie wniesienie przez Kaczmarskiego przeświadczenia (kultywowanego oczywiście dużo wcześniej, acz na mniejszą skalę w świadomości mas), że walkę z komunizmem można podejmować nie tylko akcjami politycznymi ale co ważniejsze drogą ideowej poezji. Po drugie podejmował w swoich utworach tematy bardzo trudne, skłaniające do przemyśleń nie tylko na polu polityczno-społecznym (choćby oddanie rozczarowania rzeczywistością pewnych grup w "Odpowiedz na ankietę <<Twój system wartości>>") ale również egzystencjalnym (program "Sarmatii" odwołującej się do rozliczeń z naszą tożsamością i bliskich związków charakterologicznych z przodkami). Nie można również pominąć kwestii poziomu tekstów Jacka Kaczmarskiego, który w zalewie rynku muzycznego rozmaitej jakości kiczem tekstowym nie zmienił swego stylu przekazu i konsekwentnie (chwała mu za to) odwoływał się do tematyki nakazującej słuchaczowi zagłębić się w treść utworów, a nawet wymagającej "dokształcania" (czy to literackiego czy przez zaznajomienie z sztuką będącą częstym tłem jego utworów).

pkosela napisał(a):No tutaj, to już tylko K. Gajda ze swoim doktoratem

Przyznam, że od pewnego czasu intensywnie szukam ów książki, jednak jak do tej pory na Allegro jej nie widziałem . Również w księgarni wydawnictwa pozycji brak :/.

tmach napisał(a):Ja bym jeszcze zwróciła uwagę na malarstwo i literaturę, które zainspirowały JK.

Ależ oczywiście .

Gadzik napisał(a):"Na czym polega oryginalność twórczości Jacka Kaczmarskiego w polskiej kulturze współczesnej ? Zanalizuj wybrane utwory."
[...] oryginalność polegająca na zawarciu w utworach charakteru publicystycznego („Zbroja”, „Amanci Panny S”), autobiograficznego („Testament 95”, „Autoportret z psem”, „Przypowieść na własne 44 urodziny”) i historycznego („Czołg”, „Epitafium dla Wysockiego”)

Owszem, to wszystko prawda. Historia, nie tylko najnowsza, literatura, publicystyka, autobiografia. Ale moim zdaniem niezwykle oryginalną inspiracją na tle innych dokonań poetów/bardów (oprócz malarstwa) jest film i programy telewizyjne. Film - przykłady: "Rublow", "Ofiara", "Stalker", "Casanova-Fellini...". Specyfiką telewizji zainspirowany był przecież "Reportaż", czy "Błogosławię zło". A to tylko kilka przykładów.
Poza twórczością JK nie ma wielu inspiracji filmowych...

Gadzik napisał(a):walkę z komunizmem można podejmować nie tylko akcjami politycznymi ale co ważniejsze drogą ideowej poezji

Nie lubię takiego gadania o JK, ale jest w tym sporo racji.

Gadzik napisał(a):Nie można również pominąć kwestii poziomu tekstów Jacka Kaczmarskiego, który w zalewie rynku muzycznego rozmaitej jakości kiczem tekstowym nie zmienił swego stylu przekazu

/wredny nauczyciel mode on/
No zaraz, ale próbował nagrywać w USA jakieś "disco-polo" (poszukaj pod "sesja z Miłoszem), a potem jedną płytę nagrał taką festiwalową ze Stroblem i innymi...
/wredny nauczyciel mode off/

Gadzik napisał(a):odwoływał się do tematyki nakazującej słuchaczowi zagłębić się w treść utworów, a nawet wymagającej "dokształcania" (czy to literackiego czy przez zaznajomienie z sztuką będącą częstym tłem jego utworów)

Trochę to nieczytelne, ale wiadomo o co chodzi.
Moim zdaniem bardzo poważny wpływ JK na odbiorcę widać właśnie w tym przypadku, co było też sporo razy przywoływane na forum.

Gadzik napisał(a):Przyznam, że od pewnego czasu intensywnie szukam ów książki, jednak jak do tej pory na Allegro jej nie widziałem . Również w księgarni wydawnictwa pozycji brak .

Zapomnij, na Allegro ceny wysokie, a na wznowienie się nie zanosi (nie zanosiło jeszcze latem). Zostają biblioteki. Tylko nie wiem, czy do piętnastominutowej prezentacji warto sobie wypruwać żyły... Na stronie jest, myślę tyle materiału, że znając je maturę masz zdaną.
No, chyba że dla siebie - wtedy zdecydowanie warto

Freed napisał(a):Ale moim zdaniem niezwykle oryginalną inspiracją na tle innych dokonań poetów/bardów (oprócz malarstwa) jest film i programy telewizyjne.

Zgadzam się, to cenna uwaga .

pkosela napisał(a):/wredny nauczyciel mode on/
No zaraz, ale próbował nagrywać w USA jakieś "disco-polo" (poszukaj pod "sesja z Miłoszem), a potem jedną płytę nagrał taką festiwalową ze Stroblem i innymi...
/wredny nauczyciel mode off/

<zdziwiony> Hmmmm, no cóż... W takim razie przemilczę ten punkt prezentacji :-P.

pkosela napisał(a):Zapomnij, na Allegro ceny wysokie, a na wznowienie się nie zanosi (nie zanosiło jeszcze latem). Zostają biblioteki. Tylko nie wiem, czy do piętnastominutowej prezentacji warto sobie wypruwać żyły... Na stronie jest, myślę tyle materiału, że znając je maturę masz zdaną.
No, chyba że dla siebie - wtedy zdecydowanie warto

Ano poszukuję jej tak naprawdę głównie dla siebie, chociaż umieścić jakiegoś rozdziału w bibliografii by nie zaszkodziło .

Gadzik napisał(a):W takim razie przemilczę ten punkt prezentacji :-P.

Idziesz na łatwiznę Broń się, to naprawdę nie powinno być trudne. Moim zdaniem już postać Strobla pozwoli obalić te niedorzeczności.

Gadzik napisał(a):Ano poszukuję jej tak naprawdę głównie dla siebie

Podtrzymuję - warto!

pkosela napisał(a):Broń się, to naprawdę nie powinno być trudne. Moim zdaniem już postać Strobla pozwoli obalić te niedorzeczności.

Słusznie!
Ale - tak na marginesie - nauczycieli wiedzących o nagraniu sesji JK z A.Miłoszem albo o fakcie uczestnictwa Janusza Strobla w nagrywaniu "Między nami" to chyba można na palcach policzyć ...

Gadzik, nie zmieścisz tego w prezentacji. Poza tym mam zastrzeżenia metodologiczne. Przy ankietach wyjdzie Ci totalny misz-masz, żeby zrobić z tego jakąś kategoryzację, musiałbyś mieć odrębny temat. Punkt pierwszy - zmieniłabym rozkład akcentów w relacji życiorys-kultura. Punkt drugi: gatunku nie opiszesz (zresztą po co?), ja bym raczej położyła nacisk na kulturę studencką niż poezję śpiewaną (a przy JK wolę zresztą określenie piosenka literacka, bo Jacek odwoływał się w swoich piosenkach do różnych gatunków literackich, nie tylko poetyckich, o czym w istocie obszernie napisał Krzysztof Gajda). Punkt trzeci: akurat zawarcie wątków publicystycznych i autogbiograficznych nie jest oryginalnością JK na tle innych twórców kultury - i w polskiej kulturze. Przychylam się do kwestii przełożenia tekstów kultury na język piosenki literackiej. Zwróciłabym też uwagę na liczne stylizacje (gatunkowe, historyczne, idiolektalne itd., zawsze dostowane do tematu i charakteru piosenki), bo to też nie jest aż tak popularne. Jeśli "Mury", to raczej jako ewenement i niezamierzony efekt społeczno-kulturowy, tu koniecznie z uwzględnieniem artykułu Anny Sanowskiej. Punkt czwarty: żebyś się nie zdziwił z tym ułatwieniem . Poza tym jaką rolę ma odgrywać opinia osób często niezaznajomionych z tematem, który Ty poruszasz (do swojej pracy przejrzałałam kilkanaście roczników różnych pism i wierz mi, bardzo schematyczny jest w prasie ogląd na twórczość JK).

Gadzik napisał(a):Odwołanie się do twórczości J.K.

Podkresliłbym uniwersalność Kaczmarskiego, a konkretnie to, że z łatwością poruszał się po ogromnych przestrzeniach tematycznych i stylowych. Jesli chodzi o inspiracje, to znajdziesz niemal wszystko: historię, poezję, prozę, malarstwo, religię, film itd. Dodatkowo wątki psychologiczne, autobiograficzne, społeczne itp. Druga rzecz to różnorodność formalna (JK posługiwał się niemal wszystkimi gatunkami poetyckimi + powieść, dramat)

Gadzik napisał(a):autobiograficznego

Jeszcze "Drzewo genealogiczne". Chociaż bardziej niz na życiorysie skupiłbym się może na relacjach poeta - odbiorca ("Ze sceny", "Rozmowa", "Testament 95", refren "Warchoła"), tym bardziej, że JK wielokrotnie podkreślał w wywiadach swoją niezależność artystyczną.

Gadzik napisał(a):historycznego („Czołg”, „Epitafium dla Wysockiego”)

W "Epitafium dla Wysockiego" bym się nie pakował. Masz mnóstwo utworów stricte historycznych dotyczących stosunków polsko - rosyjskich np. z czasów stanisławowskich (Krajobraz po uczcie, Rejtan, Wieszanie zdrajców, Ostatnia mapa Polski) i z II WŚ (oprócz Czołgu - Ballada wrześniowa, Katyń, Przypowieść prawdziwa o szaliku, Świadkowie, Przyjaciele, Jałta, Dylemat, Krowa)

Karol napisał(a):Zwróciłabym też uwagę na liczne stylizacje

Zwłaszca to, że JK potrafił doskonale wczuć się w styl poety - inspiratora (Kochanowski, Baczyński, Jasieński).

djack napisał(a):

Gadzik napisał(a):Odwołanie się do twórczości J.K.

Podkresliłbym uniwersalność Kaczmarskiego, a konkretnie to, że z łatwością poruszał się po ogromnych przestrzeniach tematycznych i stylowych. Jesli chodzi o inspiracje, to znajdziesz niemal wszystko: historię, poezję, prozę, malarstwo, religię, film itd. Dodatkowo wątki psychologiczne, autobiograficzne, społeczne itp. Druga rzecz to różnorodność formalna (JK posługiwał się niemal wszystkimi gatunkami poetyckimi + powieść, dramat)

Otóż to.

djack napisał(a):Jeszcze "Drzewo genealogiczne". Chociaż bardziej niz na życiorysie skupiłbym się może na relacjach poeta - odbiorca

Ale to akurat nie jest charakterystyczne tylko dla JK.

djack napisał(a):

Karol napisał(a):Zwróciłabym też uwagę na liczne stylizacje

Zwłaszca to, że JK potrafił doskonale wczuć się w styl poety - inspiratora (Kochanowski, Baczyński, Jasieński).

toteż Karol napisał(a):idiolektalne