Jacek Kaczmarski-biografia kluczem do odczytania twórczości

[nairu]

Tym razem matura o Jacku . Dokładny temat: biografia jako klucz do odczytania twórczości poety. Czy ktoś ma pomysł gdzie mógłbym znaleźć na ten temat materiały? Za wszelką pomoc będę niezmiernie wdzięczny . Szukam w archiwach Gazety Wyborczej ale nie wiem czy tam znajdę to czego chcę. Dokładniej chodzi tutaj o to, aby wyjaśnić w jakich okolicznościach powstał dany utwór i co on znaczył dla poety. Oczywiście jeśli ktoś mógłby mi od razu powiedzieć na podstawie kilku przykładów byłbym wdzięczny :] .

[bagnos]

Jedyne co mi przychodzi do głowy to ksiażka Krzysztofa Gajdy "Jacek Kaczmarski w świecie tekstów". Jest to praca naukowa, więc wydaje mi sie, że dość kompetentna. Sam tej książki nieczytałem, dośc ciężko ją dostać, ale swego czasu była na allegro

[Igor]

A skąd wziąłeś ten temat?? Sam go zgłosiłeś?? Nie wiem, czy to szczególnie udany pomysł, aczkolwiek wątków autobiograficznych w twórczości Mistrza - dostatek. Tak czy siak, jeśli go wybrałeś, to sam z pewnością najlepiej wiesz, prawda??

[nairu]

Igor- wiesz, jak bym wiedział sam najlepiej to bym się nei pytał o zdanie. Jeśli zamierzasz krytykować bez żadnego powodu i czystej chęci zrobienia na złość (tak odczytałem z Twjego postu) to proszę abyś się powstrzymał od dalszego udzielania odpowiedzi. Dzięki bagnos - poszukam. A co do tematu to go nie zgłaszałem. Temat brzmi biopgrafia jako klucz do odczytania twórczości poety (lub pisarza, w przypadku JK na jedno wychodzi), nie było wyszczególnione JAKIEGO poeaty a po konsultacji z nauczycielką wybrałem Kaczmarskiego.

[Artur]

pomocne okazałby by Ci się też powieści Jacka. Zwłaszcza Autoportret z Kanalią

[Filip P.]

Ja bym zwrócił uwagę że z wiekiem teksty Jacka są mniej "buntownicze" i spokojnijsze. Niby wiadomo ale warto zauważyć.
Pozdrawiam

[Luter]

Moim skromnym zdaniem teza: "Biografia kluczem do odczytania twórczości" jest absolutnie fałszywa.
Biografią artysty jest jego twórczość - jak pięknie powiedział jeden z polskich poetów (nie pamiętam który). Jacek całkowicie zgadzał się z tym zdaniem. A więc twórczość niejako zastepuje biografię. Albo inaczej: w przypadku artysty biografia jest drugorzędna - liczy się bowiem przede wszystkim twórczość. Próba lepszego zrozumienia twórczości za pomocą biografii to ślepa uliczka - a już na pewno w przypadku JK.

KN.

[Igor]

Brawo, Panie Redaktorze!! Wielkimi literami trzeba to napisać, i wyświetlać w paśmie reklamowym przed dziennikiem. Podpisuję się pod tym z całą odpowiedzialnością.

[Luter]

Drogi Igorze!
Jest mi naprawdę miło, że znaleźliśmy nić porozumienia w tym wirtualnym gąszczu okładań się na argumenty i aforyzmy. Proszę jednak o zwracanie się do mnie po imieniu, choć tytuł redaktora - z uwagi na powagę cegły "Ale źródło..." - niewątpliwie mi schlebia.

Pozdrawiam!
KN.

[Niktważny]

----------------

[zbych]

Całkowicie zgadzam się z Olaffem. Zawsze występuję przeciw szukaniu w życiu poety potwierdzeń dla moralnej czy ideowej wymowy utworów albo przeciw wyjaśnianiu za pomocą faktów z życiorysu tego, czego w utworach nie ma. Ale w tym przypadku należy podejść do problemu od całkiem innej strony. Tu chodzi o filozoficzne wręcz zagadnienie, dlaczego twórca pisze to, co pisze.
Na wszystkie pytania, które Olaff postawił przykładowo, nie da się odpowiedzieć bez uruchomienia wiedzy o biografii. Tak jak nie da się mówić na jakimś ogólnym poziomie „naukowym” (a to taka praca ma być) o Borowskim bez obozów koncentracyjnych, o Wiechu bez Warszawy. O Boyu bez Zielonego Balonika, o „Weselu” Wyspiańskiego bez znajomości autentycznego wesela Rydla, o Mickiewiczu bez Filomatów i Filaretów itp. Prace krytyczne szukające klucza do twórczości w biografii powstają, to jest absolutnie niezbędne. One mają pogłębić rozumienie, nie zastąpić je innym jego rodzajem. To jest to, co robi się na lekcjach polskiego w dobrej szkole, gdzie nie tylko się zachwyca (albo wybrzydza) i interpretuje, bo byłoby to jałowe poznawczo, choć może przyjemne rozrywkowo. Na tej stronie biografia JK też istnieje, ma osobny dział, co znaczy, że uważa się ją za istotną przy okazji twórczości. Inaczej po co byśmy ją studiowali? Z czystego wścibstwa?
Ta "Biografia kluczem..." to nie jest zagadnienie interpretacji i rozumienia utworów, ale praca krytyczno-literacka o poecie we wzajemnych relacjach jego życia i twórczości. To wcale nie znaczy, że autor pracy będzie rozliczał JK z życia zamiast z twórczości. Będzie badał, jak obie te dziedziny rzucają na siebie nawzajem światło. (Bo myślę, że jest tez odwrotnie – twórczość wpływa na życie i potem z powrotem – jak odbite światło – na twórczość, stąd bierze się np. „Konfesjonał” albo piosenka bodajże z „Sarmacji”, będąca rozmową z „krytyczną wielbicielką”.) To nawet niekoniecznie musi chodzić w pierwszym rzędzie o wątki autobiograficzne w utworach (choć też z pewnością).
Używając mało eleganckiej, lecz jasnej metafory – smak mleka zależy od tego, na jakiej łące pasie się krowa. Dobrze to wiedzieć i bada się to. Ale nikt nie będzie jadł trawy zamiast mleka albo próbował wydestylować z mleka na powrót kwiatki i źdźbła i co tam jeszcze rosło, żeby je wąchać w celach estetycznych.
Ta łąka to oczywiście życie każdego artysty, nie tylko JK.

[Luter]

Zbychu!
Ależ ja się zgadzam z tym, że biografia ma niejaki wpływ na twórczość. Jasne, że gdyby nie emigracja, to JK nie napisałby: "Po dekadzie wygnania...". Gdyby nie wyjazd do Australii, to peenie nie powstałby utwór "1788". Itp itd.
Ale co innego zauważyć związki między biografią a twórczością, a co innego stwierdzić, że biografia jest KLUCZEM do ZROZUMIENIA twórczości.

KN.

[zbych]

Krzysztofie, nie do ZROZUMIENIA. Ja tam widzę do ODCZYTANIA. Według mnie to różnica co do głębokości poszukiwań. Zrozumieć można intuicyjnie, powierzchownie. Odczytuje się ściśle - zwiększając sensy dostępne w rozumieniu. Odczytuje się w kontekście. Zrozumieć można bez kontekstu. Tak jak w naszej dyskusji o lirykach wrześniowych. Odczytując – przywołuje się kontekst wież. Do zrozumienia nie jest to konieczne. Albo jeszcze inaczej – odczytuje się dokładnie tak, jak napisał autor. Rozumie się po swojemu (co nie znaczy wbrew autorowi, broń Boże).
Ale konkretnie powinien to znaczenie rozstrzygnąć autor zamierzonej pracy. Bo jeśli rozumie jeszcze inaczej, to jeszcze inaczej trzeba rozmawiać. Może ja mówię obok.
Pozdrawiam

[Luter]

To rozróżnienie zrozumienia i odczytania jest bardzo trafne moim zdaniem. Co nie zmienia faktu, że osobiście widziałbym raczej temat sformułowany na przykład tak:
"Wpływ biografii Jacka Kaczmarskiego na jego twórczość"
albo tak:
"Odniesienia biograficzne w twórczości Jacka Kaczmarskiego"

Biografia jako KLUCZ do twórczości wywołuje we mnie jednak sprzeciw.

KN.

[Przemek]

Dlaczego JK piosenkę "Krzyk" dedykował pierwotnie swojej matce?
Dlaczego "Ambasadorów" dedykował swojemu ojcu?
Kim jest Ewa, której dedykowany jest zbiór piosenek "Kosmopolak"? Czemu jej jest dedykowany?
Dlaczego Jacek zapowiadając piosenkę Głupi Jasio mówił, że zawiera ona elementy autobiografii? Czyż nie dlatego,że autobiografia mogła być inspiracją do "Głupiego Jasia"? A jeśli była, to do jakich fragmentów tej piosenki?

Ja mam pytanie, czy znajomość odpowiedzi na powyższe pytania faktycznie pomoże zrozumieć piosenki do których się one odnoszą?? Mi się wydaje, że nie za bardzo... Czy ma jakieś znaczenie dla odbiorcy i pomoże mu odczytać piosenki, wiedza komu dedykowany był Kosmopolak, albo fakt, iż pierwotnie dedykował matce "Krzyk" ?? Oczywiście czasem informacje mogą być pomocne, ale często jako ciekawostka i dodatkowa droga interpretacji (np. Głupi Jasiu...)

[Niktważny]

----------------

[Przemek]

No, teraz chyba wszystko jasne. Czyli biografia _może_być_jednym_ z kluczów do odczytania twórczości, ale także zrozumienia przyczyn i powodów sprawiających że twórca pisał tak, a nie inaczej.

[Niktważny]

----------------

[zbych]

OK, Krzysztofie, nie będę się upierał przy słowie „klucz”, jeśli ono Cię nie przekonuje (choć mnie nie przeszkadza i temat mi się podoba). Zapewne można znaleźć tytuł, który jakoś wszystko pogodzi.
Tylko zauważ, że dwa podane przez Ciebie warianty tego tematu w istocie dotyczą dwóch różnych tematów.
We „Wpływie biografii Jacka Kaczmarskiego na jego twórczość” należałoby np. bezwzględnie omówić „Mury” w kontekście sytuacji politycznej, która JK kształtowała w początkach śpiewania itp.
W temacie „Odniesienia biograficzne w twórczości Jacka Kaczmarskiego” dla „Murów” nie ma już miejsca, bo one nie są odniesieniem biograficznym, czyli świadomym i celowym sięgnięciem po fragment wlasnego życiorysu (chyba że po wyimaginowany, „śpiewaczy”).
W pierwszym temacie JK jest po czesci „bierny”, podlega wpływom, które kształtują jego zycie i utwory. W drugim jest „czynny”, wykorzystuje i przetwarza swoje życie w utworach.
Podaję „Mury” przykładowo, żeby pokazać, że dobór calkiem innych utworów wyczerpywałby zapewne każdy z tych tematów.
A „biografia jako klucz” to jeszcze co innego moim zdaniem – tu punkt ciężkości przerzucony jest na odbiorcę, który życie artysty wykorzystuje jako DODATKOWĄ Z MOŻLIWOŚCI interpretacyjnych, pomocnicza.
Ale to wszystko, co teraz piszę, to już jest rozdzielanie włosa na czworo. (Choć uzasadnione, gdyby trzeba nam było pisać na któryś z tych tematów.)

[nairu]

Lecz temat brzmi jak brzmi. Rozumiem, że może budzić u Was sprzeciw, lecz jest własnie taki. Mam nadzieję że skeirujecie mnie jesze do kilku książek.
Swoją drogą, nie wiem czy pracę maturalną można nazwać naukową, nawet w "..."
Jak dla mneiniezaprzeczalną prawdą jset, że biografia może stanowić jeden z kluczy do głębszego zrozueminia twórczości, ba, jest nawet jednym z niezbędnym kluczy, bo przecież tak, jak nas żcyie ukształtowało, tak bedziemy działać i ewentualnie tworzyć. Myslę że temat jest dobrze sformułowany i dośc jasno. Muszę przedstawić jakie sytuacje życiowe sprawiły że JK napisał ten a ten utwór. Niestety tej wiedzy mi brakuje. Coś czuję że się trochę zbyt późno do tego zabrałem. Ale liczę że wspomożecie mnie waszą wiedzą na tym forum. Oczywiście żeby nie było że opieram się tylko na Waszej wiedzy. Zamierzam poszukać w źródłach do których mnie kirujecie ale byłbym wdzięczny gdby ktoś trochę bardziej szczegółowo omówił powstanie np "Naszej Klasy" czy jakiegokolwiek innego utworu.

[zbych]

Napisałem swoje i widzę, że jest Twoje nowe, Nairu. Były takie zabawki „Mały Chemik” albo „Mały Przyrodnik”. W tym sensie praca maturalna jest pracą naukową. „Mały Literaturoznawca”. Zawiera te same probówki i lupki, tylko że mniejsze i z plastiku. Więc – efekty raczej nie są naukowe, ale metoda powinna być.
Czyli nie pytać na dzień dobry o „Naszą klasę”, tylko najpierw przedstawić swoją wersję i poddać ją pod dyskusję. Tak działa „Mały Seminarzysta”. Przecież to, co Ci tu ewentualnie powiemy i tak będziesz musiał zweryfikować w jakichś źródłach pisanych. Nie pisze się „pracy naukowej” na słowo honoru. My możemy się mylić.
Ale jesli - to na forum byly omawiane rozne utwory, zerknij.
Czasu zawsze brakuje, ale zdążysz, uwierz mi. Byłeś w jakiejś większej bibliotece na początek (tam są katalogi tematyczne) czy tylko szukasz w sieci – i dlaczego w archiwum GW? Szukaj w książkach z teorii literatury o biografiach i w życiorysach JK, a potem to zgrabnie połącz i masz w kieszeni „Małego Magistra”.
Z zyczeniami sukcesu

[nairu]

Oczywiście Zbychu, że pracy nawet w najmniejszym wymiarze naukowej nie pisze się na słowo honoru. a Waszą wiedzę musiałbym zwerwyfikować w rzetelnych źródłach. To jest pewne. Ale zdecydowanie ułatwiłoby mi to pracę. A dlaczego akurat w archiwach GW? Bo wiem żę owa gazeta zawierała w sobie kilka artykułów o Jacku. Jedyne biblioteki w jakich byłem to biblioteki w mojej mieścinie,a tam niestety nic nie znalazłem.
Mopja wersja? Jeśli dobrze zrozuemiałem chodzi Ci o moją wersję rpezentacji. Bo to właśnie prezentacja ma być. Ma trwać maksymalnie 15 min, więc czasu mam bardzo niewiele. Chciałbym pokrótce opowiedzieć o życiu Jacka, najważniejsze fakty i wiedza czysto encyklopedyczna. Rozszerzę to dopiero przy dojściu do momentu w życiu, który miał wpływ na napisanie jakiegoś utworu. Chciałbym zatrzymać się przy tych najsłynniejszych, czyli właśnie "Nasza klasa", "Mury", "Obława", "Przejście Polaków...", nie wiem co jeszcze. Może ktoś ma jakiś pomysł? To wszystko opatrzyłbym wnioskiem, który oczywiście też musi być oparty na recenzji krytyka. Jutro mam nadzieję poszperać w bibliotece akademickiej UMCS w Lublinie. Mam nadzieję że tam znajdę co potrzebuję. Widać nie szperałem jezcze po forum odpowiednio wnikliwie. Zaraz sprawdzę te omawiana utwory. Dzięki. Ktoś ma jeszcze jakieś propozycje na czym mógłbym oprzeć swojaą pracę poza Autoportretu z kanalią i Kaczmarski w świetle tekstów? Za wszystkie propozycję będę wdzięczny.

[lodbrok]

Nairu, przede wszystkim zajrzyj na stronę Artura do działu Wywiady. Jest tam bardzo dużo materiału do analizy. No i zastanów się nad pomysłem czy wybranie tych najbardziej znanych utworów Jacka jest najlepszym pomysłem. Bo np. życiorys Jacka i Obława jakoś mi nie podchodzą... Wydaje mi się, że w kontekście 15 minutowego wystąpienia maturalnego, dlugie przesiadywanie w bibliotece nie jest konieczne. Musisz mieć po prostu zwartą koncepcję co chcesz w tym czasie opowiedzieć i mieć pewność, że zmieścisz się w czasie, czyli jak dla mnie krótko życiorys i przykład góra trzech utworów. Utwory te moim zdaniem, musza jednoznacznie korespondowac z tematem, żeby szacowna komisja nie miała watpliwości...Pozdrawiam

[nairu]

z przyjemnością tam zajrzę, tylko że nie wiem co to za strona. Jeśli mógłbym linka prosić. Na szczęście w bibliotece UMCS jest "Autoportret..." i "Kaczmarski w świcei tekstów". Czyli niedługo zabieram się do lektury. Jak dojdą mi te wywiady to myślę, że uzbiera się odpowidenia bibliografia. Dzięki za pomoc. Jak będę miał dokładniejszy plan nie omieszkam go tutaj umieścić i liczę na Wasze recenzje .

[Artur]

A jaki jest adres forum? Jak tu wszedłeś nie wiedząc jaki jest adres strony :o

[lodbrok]

No dałeś po garach Nairu! Aż Artur się wytrzeszczył :wink: . Strona Artura jest tą stroną na której istnieje forum na którym piszesz... :lol: <!-- m --><a class="postlink" href="http://www.kaczmarski.art.pl">http://www.kaczmarski.art.pl</a><!-- m -->
Pozdrawiam!

[nairu]

Wiedziałem że odpowiedź jest banalna . Nie na darmo Chińczycy mówią że najciemniej jest pod latarnią. Po prostu nie wiedziałem kto jest adminem strony. Uniżenie się kłaniam, Arturze . Dzięki jeszcze raz za pomoc.

[sedno]

Niechcę nikogo urazić. ale chcę potwierdzić, że ojciec Jacka był rosyjskim żydem, czy to prawda?

[lodbrok]

A skąd drogi kolego zaczerpnąłeś taka "genialną informację"....

[Przemek]

Sedno, a nie był czasem, ojciec Jacka, arabskim cyklistą ??