środki artystyczne w twórczości JK

[ann]

Tu możecie wpisywać dowolne środki artystyczne, na jakie napotkaliście w twórczości Jacka, a które wywarły na was szczególne wrażenie

[Hubert]

Oprócz tych, które opisałem w zamkniętym już temacie:
,,...Z pismem błyskawic obyte źrenice
tak się rozwarły, że wzrok z nich wyplusnął..." oraz
,,...świt chmurny przykucnął..."
- ,,Lirnik i tłum"
wyplusnął - nowy czasownik. Ponadto świetne metafory poko:

[tom]

Proszę o poprawienie jeśli się mylę :
" Ksiąg niedoczytali, nie skończyli pisać
drukując hymny , gorące epistoły,
jakby miały spoić pękniętych ścian rysy
GRYZĄCE POCHWAŁY - POCHWALNE GRYZMOŁY "
( Krajobraz po uczcie )
to chyba kalambur ?

[adme]

To nie środek artystyczny, ale:

"sól czasu sypał w otwartą ranę
apostoł wszystkich wiar świata-ból"

[maryanne]

niektóre utwory (np. "wiosna 1905") mają bardzo charakterystyczny rytm...

[aśka]

"Polska karczma wciąż pijana od swych obłąkańczych swar,
Polska Pana i plebana zatopiona w chamski gwar:
Bizantyjski na niej przepych, azjatycki na niej brud,
Więc się do trzech par rąk lepi i potrójny syci głód!"
Doskonała metafora w dwóch ostatnich wersach
W ogóle mnóstwo jest takich w "Requiem", to moj ulubiony utwor.
Czeste sa tez gry przeciwienstw, od "Miedzy nami poczawszy" poprzez "Kuglarzy" az do "Mimochodem".
Aha i porównanie, niemalze homeryckie
"I stałem przed ścianą, co była tak biała
Jak tego, co stawiał ją, twarz oślepiona
Od łez, nim się stała czerwona".
Mnostwo by sie tego jeszcze znalazlo.

[DX]

Jacek jest mistrzem takich charakterystycznych zestawień, przeciwieństw lub paradoksów...

Wymienione już "Mimochodem"
np. "Temu głowę wzniesie, temu napnie sznur"

Zegar
np. "Krzyczący wolność kręcą pęta,
krzyczący męstwo drżą ze strachu,
kto woła pamięć - nie pamięta,
krzyczącym łaska śni się szafot."

Janko Chanowski ( )
"Prałat karci opojów sam jeszcze czerwony,
złodziej potrząsa kluczem do skarbca korony,
kanclerz wspiera sojusze na ościennym żołdzie,
a mędrcy przed głupotą łby schylają w hołdzie"

Dużo tego jest... to sa rozne srodki (a czasem nawet nie srodki) ale laczy je - przynajmniej dla mnie - charakterystyczny styl . Mniam .

[tom]

"Chorały i harfy
Ikona i koń "-świetne

"Blużnią bliźni,
żem ich zbrudził"- doskonałe

" cecha płocha "-skromne lecz urocze

Tylko jak do cholery nazywa się ten środek ?
Help me.

[Dyl]

Raczej: "chorały i charkot" oraz "bluźnią bliźni".

[zbych]

To sie nazywa instrumentacja gloskowa.
Pozdrawiam

[cicha]

"..jeŚliŚ naS SIę nie przeStraSZył
idź przed SIebie ŚCIeŻką na Sam SZCZyt.."

Fajna ta instrumentacja głoskowa, fajna.. :rotfl:

[Marcin Brood K.]

"Słońce SZCZoDRZe WyTRZąsa swoją gęstą GRZywę"
oraz
"Jest nóŻ Z Żelaza przy czarnym chlebie"
do zaśpiewania nieproste..

i jeszcze "wciskam w tŁuste masŁo Łapki" - to tyle tak na szybko :-)

[gredler]

jeszcze "zimne źródła źrenic" chociażby

[mikaelis]

A jak nazwac taki srodek artystyczny?:

"i lek przed snem bo w czasie snu BAT RYTM SWOJ zmienia"

Chodzi mi o to, ze nie sposob poprawnie tego wyartykuowac, zachowujac jednoczesnie rytm wersow poprzedzajacych (zalozmy od miejsca "Gonimy czas..."). Trzeba wlasnie "zmienic rytm". No chyba, ze tylko z moja artykulacja jest cos nie tak i dla innych nie stanowi to problemu.

W kazdym razie ten zabieg jest dla mnie genialny.

pozdrawiam

[Luter]

Więc się do trzech par rąk lepi i potrójny syci głód

KN.

[Filip P.]

Mi się strasznie podoba

"Rzeźby rzeźbi rześki
Wiatr - mistrz mroźnych dłut"

[ Dodano: 05-01-2006, 21:05 ]
:]


Suchając wczoraj "Mimochodem" do mojego mózgu dotarła genialna metafora z wiersza "Przypowieść na własne 44 urodziny".

"Szklane książki światła" - okna

Czy ktoś znalazł jeszcze takie wspaniałe, nietuzinkowe metafory? Próbowałem sie wsłuchiwać i szukac ale nic nie mogłęm od wczoraj znaleźć.

Pozdrawiam

Mam nadzieje ze ktoś to zauważy...

[gertruda]

"Czasami ktoś się zbliży
Upewnić się czym pachnę
I pies mój go poliże
I ja ogonem machnę.
A ów w słabiznę mi
Swój nos bezczelnie wtyka
I tylko po to, by
Z pogardą się odsikać."

Jedna z lepszych jakie widziałam form opisania tego typu zachowań

[tsteifer]

Witam, sporo takich środków wyrazu, zwłaszcza błyskotliwych, pięknych czy , niezwykłych metafor wyszukano już w temacie cytaty z twórczości JK
<!-- m --><a class="postlink" href="http://www.kaczmarski.art.pl/forum/viewtopic.php?t=1547&postdays=0&postorder=asc&start=">http://www.kaczmarski.art.pl/forum/view ... asc&start=</a><!-- m -->

Zresztą Jacek był wybitnym Mistrzem Słowa, tak je umiał dobierać, kształtować, szlifować, wyszukiwać dawno zapomniane czy nadawać nowe znaczenie. Czasem jakaś Jego fraza ściska serce, wgryza w się duszę czy powoduje gęsią skórkę, choć jej do końca nie rozumiemy!

Ja bym jeszcze dorzucił metafory z Epitafium dla BJ - ten łosoś złocisty, dym gazów bojowych, kawior narodów. Są pyszne! I chyba nie tylko że lubie frutti di mare
Bardzo dla mnie są przejmujące takie "cięcia", nie wiem jak to się w teorii literatury nazywa, gdy Poeta oszczędza nam bezpośredniego opisu tragedii, ale z treści wynika jasno że stało się coś strasznego. I to dla mnie jest bardziej przejmujące niż drobiazgowy opis. To zostawia pola dla wyobrażni.
Np.nie ma opisu każni AKowca ze "Świadków" - tylko przeskok do listu 17letniego lejtnanta.
Nie ma opisu jatki sejmikowej tylko zdumienie w oczach poczciwego szlachetki, ofiary magnackich manipulacji. Nie ma historii I Republiki, Konsulatu, Cesarstwa. Tylko na horyzoncie zdarzeń pojawia się armia Suworowa.
Lubię też u JK taki zabieg, nie wiem czy jest to środek artystyczny sensu stricto, że stosuje on sporo skrótów myślowych, symboli, ikon kulturowych wymagających od słuchacza dobrego wykształcenia lub inteligencji.
Zresztą widać to po poziomie wypowiedzi na Dostoynym Forum,
które
pozdrawiam :papa:

[Hubert]

,,Pług RozgRyza gRudy buRe (...)
SZumne dRZewa Rosną w góRę
SZumne RZeki płyną w dół.."
z ,,Upadku Ikara"

No i mistrzowskie:
,,...PRZeciw niemu - tRon dRewniany zapRZęŻony w księŻy,
A na tRonie wychudzony tkwi apostoł postu.
Już pRZepRaSZa Pana Boga za to, Że zwycięŻy..."

z ,,Wojny postu z karnawałem" (cały utwór ma dużo takich właśnie artykulacji zgłoskowych, które Jacek często (mistrzowsko :prosze: ) stosował.

Przerzutnia w ,,Kanapce z człowiekiem" - znakomita!
,,...To z cebu-
Li żółte młyńskie ko-
Ła przygniata-
Ją mnie do krom-
Ki Wsmarowa-
Li mnie od czo-
Ła aż po pię-
Ty i korzon-
Ki..."

Podobnie w ,,Limerykach o narodach":
,,...Choć wrogość dzieliła ich ludy na Sri-La-
Nce - dawnym Cejlonie (...)
Lecz Serb, po Śliwowi-
Cy - Albańczykowi..." poko:


Pozdrawiam
Hubert

[Michal]

"..jeŚliŚ naS SIę nie przeStraSZył
idź przed SIebie ŚCIeŻką na Sam SZCZyt.."

Fajna ta instrumentacja głoskowa, fajna.. :rotfl:

A dokładniej: aliteracja (o ile się nie mylę: powtórzenie jednakowych głosek/zespołów głoskowych na początku sąsiadujących wyrazów)
Ja najbardziej lubię u Jacka to doskonałe zespolenie warstwy dźwiękowej z obrazem, takie podwójne unaocznienie metafory:

"...Bo gilotyna gRała, aż CHRUPały
Karki w bieliźnie..."

albo cytowane już przez Huberta:

,,...Z pismem błyskawic obyte źrenice
tak się rozwarły, że wzrok z nich wyplusnął..."

Wydaje mi się, że Jacek doskonale operuje warstwą dźwiękową piosenek, ilustrując już samym brzmieniem rozmaite kontrasty, jak np. antynomia: miękkie-twarde, przez co teksty są też doskonale skontrastowane emocjonalnie, wywołują u słuchacza/czytelnika szereg następujących po sobie odczuć, dosłownie "opalizują" tymi emocjami i (także) dlatego (przynajmniej mnie) tak poruszają. Świetnym przykładem "Barykada":

"W popiołu plusz się zapadamy,
(miękko, miękko, delikatnie, kojąco, etc.... te wszystkie "Ł" i "P" dosłownie "Pękające" jak takie małe miękkie bąbelki , no i ten SZeleSZCZący pluSZSZSZ...

W który zmieniły się pokłady,
Niebo się coraz wyżej złoci,
(analogicznie)
OKRęt nabieRa KRWi."

i od razu, "z grubej rury", te twarde jak skała Jackowe "rrr" i jeszcze "K" i "W" plus konotacja "KRWI"... to spada jak głaz, nagle, niespodziewanie, miażdży, rozwala, kruszy
i rozkrwawia ten zawarty w trzech pierwszych wersach idylliczny (choć katastroficzny w zasadzie) obrazek utkany z miękkich szelestów i bąblowych pękań

I to samo w ostatniej strofie:

"TuBylec się PerŁaMi PoCi
TaM, gDZIe ZIeLoNa i gŁĘBoka
RZeka wŚród PaLm Leniwie gada,(...)

Niosący w Darze HUK i poCISK,
- tu, na marginesie, ciekawe zjawisko: "pocisk" mimo podobieństwa do wcześniejszego "poci" (z którym w dodatku się rymuje) wydaje się tu rrażąco ttwwarrrde, chociażby przez artykulację Jacka, ale i ze względu na dość jednoznaczne zabarwienie emocjonalne wyrazu "pocisk"... jak sądzę

ŚmieRć nieZaWoDną w mGnieniu Oka" (twardo, te same spółgłoski, ale mniej ich więc wyraźniej akcentowane)

W ogóle ta opozycja miękkie-twarde, słyszalna, widzialna i niemal namacalna w "Barykadzie" wspaniale oddaje dramat tego nadzwyczaj wrażliwego chłopca skazanego na "śmierć niezawodną w mgnieniu oka" i na niesienie daru, jakim jest "huk i pocisk" i to jest tak samo obecne u Baczyńskiego - co, obok wielu motywów obecnych w poezji tegoż i skondensowanych w wierszu Kaczmara, świadczy o geniuszu tej stylizacji, o ogromnej spostrzegawczości naszego Mistrza (podobnie zresztą, jak "Epitafium dla BJ", wyborny IMHO pastisz Jasieńskiego)
A jeśli jeszcze dodać wyraźne autorskie piętno tego tekstu, mimo tej całej stylistycznej otoczki - doprawdy, JK Wielkim POetą Był :rotfl:
pozdrawiam

[mejdejo]

Bardzo oryginalne są wersy, które są ciężkie w wymowie mi najwięcej trudu sprawia:

"Ciała wilcze kłami gończych psów szarpane"
"Wszak on męża Twego zabił, zgładzi mnie splugawi tron
zniszczy Danię, lud ograbi"
Limeryki o Narodach to też jedna wielka gimnastyka buzi i języka

[radziu_88]

"Wszak on męża Twego zabił, zgładzi mnie splugawi tron
zniszczy Danię, lud ograbi"

To jest takie sobie.

"Ciała wilcze kłami gończych psów szarpane"

Zgodze się,ale dla mnie trudniejsze do zaśpiewania jest ,,rzucam się w bok na oślep,gnam aż ziemia z pod łap tryska''

[yeremyash]

hmm, a jak ci się śpiewa

Lżej przez życia brnąć czeluście,
Gdy rozprasza mroki uśmiech

to też jet trudne, a takich przykladów można znaleźć setki

[Simon]

"I lęk przed snem, bo w czasie snu bat rytm swój zmienia" - kiedy sie to czyta nie wydaje się to aż takie karkołomne.
Ale "zmieścić" to we frazie, w jej tempie, ho, ho..

[michalf]

"Ktoś z sanacji czy też ktoś z akowskich sił"

[mejdejo]

"nikt mi nigdy tego nie da co mi moja buda da, buda moja, buda moja, buda moja, buda ma"

jak dla mnie - łamacz języka

[ Dodano: 15 Marzec 2006, 22:47 ]
"słuchają oczami rozumnej przeszłości"
dwa w jednym słuchanie oczami i personifikacja przeszłości

[Michal]

Bo reszta pod ścianami tkwi
I leżąc krzyczy: czu-czu-czu!

[Adam_Leszek]

wyplusnął - nowy czasownik

Wcale nie. Zaglądnij do "Bema pamięci żałobny-rapsod" C.K. Norwida.