Ballada czarno-biała

[blazej]

Ogólna wymowa ballady czarno-białej jest dość jasna, uogólniając jest to krytyka relatywizmu, mam tylko problem z trafną intrpretacją tego fragmentu:

Zawsze tęsknotą ludzi małych
Porządek świata będzie stały,
Wieczne sojusze i podziały
Choćby najwyższej ceny warte;
I to jest obraz czarno-biały,
Jakby się mrówki dogadały,
Że wspólnym domem ich wspaniałym
Ma jedno być mrowisko - martwe.

czy ktoś mógłby napisać jak odbiera ten fragment, szczególnie 4 ostatnie wersy, bo mi nic mądrego do głowy nie przychodzi.

Ballada czarno-biała

Mam czarno-biały świata obraz;
Rzecz ponoć bardzo to niedobra,
Bo może jeszcze wróg się obra-
Zić, że nie widzę w nim partnera.
Przez to mozaika mi umyka
Wewnętrznych wstrząsów polityka,
Którego bezlitośnie tykam,
Złaszam, oczerniam, poniewieram.


Cieszy mnie krytyka tak szczera,
Bowiem dowodzi, że docieram
Do tego, o co chcą się spierać
Ludzie myślący, a więc - żywi:
Gdy nagła bierze mnie cholera,
Lub, kiedy już bezsilność zżera,
Jest coś, w czym łatwo powybierać -
Wszechłagodzący relatywizm:


Nie całkiem jest cywilem - cywil,
Nie tacy białowłosi - siwi,
Nie-obrzydliwi - obrzydliwi
Lecz w końcu wszyscy mili Bogu:
- Zdają się mówić ci poczciwi,
Jakby nie wiedząc, że ich cywi-
Lizacja każdą myśl wykrzywi,
A Bóg ich Bogiem - Dekalogu.


Zawsze tęsknotą ludzi małych
Porządek świata będzie stały,
Wieczne sojusze i podziały
Choćby najwyższej ceny warte;
I to jest obraz czarno-biały,
Jakby się mrówki dogadały,
Że wspólnym domem ich wspaniałym
Ma jedno być mrowisko - martwe.


A w mojej bieli - migotliwe
Barwy ratują to, co żywe,
Co moja czerń obraca wniwecz
Jak, kiedy światła nagle gasną.
Dusze subtelne i wrażliwe
Nie chcą uwierzyć w byt kontrastów -
Ja z pragnień - jedno mam żarliwe:
Móc widzieć ciemność
Widzieć jasność.


Jacek Kaczmarski
24.1.1989

______________
Pozdrawiam
Błażej

[Zeratul]

IMO "martwe mrowisko" to świat opanowany przez relatywizm (porównaj wers: "Ludzie myślący, a więc - żywi"), na którym nie ma miejsca na ideały, "ciemność" czy "jasność", jest tylko wszechogarniająca szarość. Taka (relatywistyczna) postawa jest najłatwiejsza, dlatego "mrówki dogadały się", że tak będzie najlepiej.
IMO wiersz jest o upadku idei, braku źródła (tu skojarzenie z "Rozlewiskami"). Ludzie nie chcą już walczyć, "myśleć" skoro nie jest to konieczne do egzystencji, skoro można żyć łatwiej ("Lecz w końcu wszyscy mili Bogu").
Ale to tylko skromne zdanie informatyka - niech się forumowi filologowie (lub kaczmarolodzy ) wypowiedzą.

Pozdrawiam
Zeratul

[Luter]

Jacek podkreślał, że sam temat zasługuje na traktat filozoficzny. Z piosenki nie był zadowolony, bo nie udało Mu się uchwycić tematu tak celnie jakby chciał. Dlatego jej nie śpiewał.

KN.

[zbych]

Zdaje mi się, że sedno tkwi w tym, co napisał Krzysztof.
W założeniu miał to być prawdopodobnie wiersz (ironiczny) o zdecydowanym rozróżnianiu wartości, pozytywnych i negatywnych, które nie powinny ginąć w półcieniach, nie powinny być zamazywane i uśredniane - a wyszedł wiersz o zaletach postrzegania świata w sposób uproszczony, czarno-biały. Więc nie dziwię się, że JK nie był z niego zadowolony. (Bo w tym kształcie zapewne mogliby się pod nim podpisać ludzie, z którymi nie chciałby mieć wspólnej płaszczyzny oceniania świata. Nazwiska znane z codziennych programów informacyjnych, nie będę wymieniał.)

[Łukasz]

Jacek podkreślał, że sam temat zasługuje na traktat filozoficzny. Z piosenki nie był zadowolony, bo nie udało Mu się uchwycić tematu tak celnie jakby chciał. Dlatego jej nie śpiewał.

KN.

Chyba jednak śpiewał (no przynajmniej raz) :wink:

Pozdro

[Luter]

Nie śpiewał - nie znaczy: nie zaśpiewał ani razu.
Nie śpiewał - znaczy: nie miał w repertuarze.

KN.